യുകെ വീസ അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റ് ബുക്കിങ്ങിന്റെ മറവിൽ ഏജന്റുമാരുടെ പകൽക്കൊള്ള! ഗാര്‍ഡിയന്‍ റിപ്പോർട്ട്

സ്വന്തം ലേഖകൻ: യുകെ വീസയ്ക്കുള്ള അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റ് ബുക്കിങ്ങിന്റെ പേരില്‍ ഇന്ത്യ അടക്കമുള്ള സൗത്ത് ഏഷ്യന്‍ രാജ്യങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള ഏജന്റുമാര്‍ നടത്തിവരുന്ന വന്‍ തട്ടിപ്പിന്റെയും ചൂഷണത്തിന്റെയും വിശദ റിപ്പോര്‍ട്ട് പുറത്തുവിട്ട് ദ ഗാര്‍ഡിയന്‍. വിദേശ തൊഴിലാളികളെയും വിദ്യാര്‍ത്ഥികളെയും ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള യുകെ വീസ അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റുകള്‍ ബ്രോക്കര്‍മാര്‍ ബുക്ക് ചെയ്യുകയും നൂറുകണക്കിന് പൗണ്ടുകള്‍ക്ക് മറിച്ച് വില്‍ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് കണ്ടെത്തല്‍.

ദക്ഷിണേഷ്യയിലെ ചില ഭാഗങ്ങളില്‍ ബ്രോക്കര്‍മാര്‍ ബയോമെട്രിക് അപ്പോയിന്റ്മെന്റുകള്‍ക്കായി 800 പൗണ്ട് വരെ ഈടാക്കുന്നതായി ഒബ്സര്‍വര്‍ അന്വേഷണത്തില്‍ കണ്ടെത്തി. അവ പിന്നീട് ഫേസ്ബുക്കിലും ടെലിഗ്രാമിലും വ്യാപകമായി പരസ്യം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു.

”യുകെയിലേക്കുള്ള നിങ്ങളുടെ യാത്രയില്‍ നിങ്ങള്‍ ആവേശഭരിതനാണോ? വീസ അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റുകളുടെ ബുദ്ധിമുട്ട് നിങ്ങളെ പിന്തിരിപ്പിക്കരുത്, ”പാകിസ്ഥാന്‍, ഇന്ത്യ, നേപ്പാള്‍, ബംഗ്ലാദേശ് എന്നിവിടങ്ങളിലെ സോഷ്യല്‍ മീഡിയ ഗ്രൂപ്പുകളില്‍ ഷെയര്‍ ചെയ്ത ഒരു പരസ്യത്തിലെ വാചകങ്ങളാണിവ. മറ്റ് ചിലര്‍ ഔദ്യോഗിക സംവിധാനത്തിലെ ബാക്ക്‌ലോഗുകള്‍ മറികടക്കാന്‍ ആളുകളെ സഹായിക്കാന്‍ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു, ഇവര്‍ മുന്‍കൂര്‍ പണമടയ്ക്കാതെ ”ന്യായമായ വിലയില്‍” അടുത്ത ദിവസത്തെ അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റുകള്‍ വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നു.

വിദേശത്തുള്ള ചില കോണ്‍സുലാര്‍ സേവനങ്ങളില്‍ ഏജന്റുമാര്‍ സമ്മര്‍ദ്ദം ചെലുത്തുന്നതിനാല്‍ ഇത്തരം ‘അധോലോക’ ഇടപാടുകള്‍ അഭിവൃദ്ധി പ്രാപിക്കുന്നു. ആറ് മാസത്തില്‍ കൂടുതല്‍ യുകെയില്‍ തുടരാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്ന ഏതൊരാളും വിരലടയാളവും ഫോട്ടോയും നല്‍കുന്നതിന് അവരുടെ മാതൃരാജ്യത്ത് ഒരു വ്യക്തിഗത അപ്പോയിന്റ്മെന്റില്‍ പങ്കെടുക്കണം.

ബയോമെട്രിക് അപ്പോയിന്റ്മെന്റുകളുടെ നേരിട്ടുള്ള ബുക്കിംഗ് സാധാരണയായി സൗജന്യമോ മുന്‍ഗണനാ സേവനങ്ങള്‍ക്കായി £30 നും £ 85 നും ഇടയിലോ ആണെങ്കിലും, ദക്ഷിണേഷ്യയിലെ ചില ആളുകള്‍ UK വീസ അപേക്ഷകള്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യാന്‍ ഹോം ഓഫീസ് കരാര്‍ ചെയ്തിട്ടുള്ള ഔട്ട്സോഴ്സിംഗ് കമ്പനിയായ VFS ഗ്ലോബല്‍ വഴി സ്ലോട്ടുകള്‍ നേടുന്നതില്‍ ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ നേരിടുന്നു.

പ്രാദേശിക ഏജന്റുമാര്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന രീതികള്‍ വ്യത്യസ്തമാണ്. ചിലര്‍ ക്ലയന്റുകളുടെ പേരില്‍ ബുക്ക് ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് പുതുതായി പുറത്തിറക്കിയ സ്ലോട്ടുകള്‍ കണ്ടെത്തുന്നതിന് ഓട്ടോമേറ്റഡ് ബോട്ടുകള്‍ ഉപയോഗിക്കുമ്പോള്‍ മറ്റുള്ളവര്‍ VFS ഗ്ലോബലിന്റെ ബുക്കിംഗ് പോര്‍ട്ടല്‍ സ്വമേധയാ നിരീക്ഷിക്കുന്നു.

വഞ്ചനാപരമായ ഇടപാടുകള്‍ പരിഹരിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നതായി ഹോം ഓഫീസ് പറയുന്നതനുസരിച്ച്, പണം നല്‍കുന്ന ക്ലയന്റുകള്‍ക്ക് വേണ്ടി സ്ലോട്ടുകള്‍ റദ്ദാക്കുകയും റീബുക്ക് ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ്, ഏജന്റുമാരും അവര്‍ക്ക് ആവശ്യമില്ലാത്ത അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റുകള്‍ അഭ്യര്‍ത്ഥിക്കുന്നു.

ഏജന്റുമാരുടെ നിയമന സംവിധാനം ദുരുപയോഗം ചെയ്യുന്നത് കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷത്തേക്കാള്‍ ഗണ്യമായി വര്‍ധിച്ചതായി പറയപ്പെടുന്ന പാകിസ്ഥാനിലാണ് പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ ഏറ്റവും മോശമായതെന്നും റിപ്പോര്‍ട്ട് ചൂണ്ടികക്കാട്ടുന്നു. ഔദ്യോഗിക മാര്‍ഗങ്ങളിലൂടെ നിയമനം ഉറപ്പാക്കാന്‍ പാടുപെടുന്നതിനാല്‍ ബ്രോക്കര്‍മാര്‍ക്ക് പണം നല്‍കുകയല്ലാതെ മറ്റൊരു മാര്‍ഗവുമില്ലെന്ന് രാജ്യത്ത് നിന്ന് യുകെ വീസയ്ക്ക് അപേക്ഷിക്കുന്ന ആളുകള്‍ പറഞ്ഞു.

പാക്കിസ്ഥാനില്‍ നിന്ന് സ്റ്റുഡന്റ് വീസയ്ക്ക് അപേക്ഷിച്ച ഒരു അഫ്ഗാന്‍ പൗരന്‍ പറഞ്ഞു, താന്‍ സെപ്റ്റംബറില്‍ ഒരു സ്ലോട്ടിനായി ബുക്കിംഗ് പോര്‍ട്ടല്‍ ആവര്‍ത്തിച്ച് പരിശോധിച്ചു. എന്നാല്‍ ഓരോ തവണയും നോക്കിയപ്പോള്‍ ഒന്നും ലഭ്യമായില്ല. ബ്രോക്കര്‍മാര്‍, ഒന്നിനും മൂന്നു ദിവസത്തിനും ഇടയില്‍ 250,000 പാകിസ്ഥാന്‍ രൂപയ്ക്ക് (പികെആര്‍) സ്ലോട്ടുകള്‍ വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. ഇത് ഏകദേശം 735 പൗണ്ട് വരും.

‘നിങ്ങള്‍ക്ക് വിഎഫ്എസ് ഓഫീസില്‍ കയറണമെങ്കില്‍ ആര്‍ക്കെങ്കിലും പണം നല്‍കണം,’ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ”എന്റെ സുഹൃത്തുക്കള്‍ക്കൊന്നും സാധാരണ അപ്പോയിന്റ്മെന്റുകള്‍ ബുക്ക് ചെയ്യാന്‍ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. അവര്‍ക്ക് നേരിട്ട് സാധാരണ അപ്പോയ്മെന്റുകള്‍ ക്രമീകരിക്കാന്‍ കഴിയുമെങ്കില്‍, ഈ ആളുകള്‍ക്ക് ആരും ഇത്രയും പണം നല്‍കേണ്ടടി വരില്ല.

മറ്റൊരു അപേക്ഷകന്‍, വടക്ക്-കിഴക്കന്‍ പാകിസ്ഥാനിലെ ഗുജ്‌റന്‍വാല ജില്ലയിലുള്ള കാമോകെയില്‍ നിന്നുള്ള വിദ്യാര്‍ത്ഥി, ഇസ്ലാമാബാദിലെ അടിയന്തിര അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റിനായി ഒരു ബ്രോക്കര്‍ക്ക് 190,000 PKR (ഏകദേശം £560) നല്‍കി. വിഎഫ്എസ് ഗ്ലോബലിന്റെ കേന്ദ്രത്തിലേക്ക് ആറ് മണിക്കൂര്‍ ഡ്രൈവ് ചെയ്ത ശേഷമാണ് അപ്പോയിന്റ്മെന്റ് നിലവിലില്ലെന്ന് അവര്‍ക്ക് അറിയാന്‍ കഴിഞ്ഞത്. പിന്നീട് അവര്‍ മറ്റൊരു ഏജന്റിന് 40,000 PKR (ഏകദേശം £120) നല്‍കി. എട്ട് ദിവസത്തിന് ശേഷം അവള്‍ക്കായി ഒരു സ്ലോട്ട് ഉറപ്പിച്ചു. കാലതാമസങ്ങള്‍ അര്‍ത്ഥമാക്കുന്നത് അവര്‍ക്ക് യുകെയിലേക്കുള്ള ഫ്ലൈറ്റ് നഷ്ടപ്പെടുകയും അവരുടെ യൂണിവേഴ്സിറ്റി അധ്യയനം ആരംഭിക്കുന്ന തീയതി മാറ്റിവയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.

ഓണ്‍ലൈനില്‍ അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റ് ബുക്കിംഗ് പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ കാരണം ആളുകള്‍ക്ക് ‘മോശമായ ഏജന്റുമാര്‍ക്ക്’ പണം നല്‍കേണ്ടിവരുന്നത് ഞെട്ടിപ്പിക്കുന്നതാണെന്ന് ബര്‍മിംഗ്ഹാം ആസ്ഥാനമായുള്ള ഫാസ്റ്റ് ട്രാക്ക് ഗ്ലോബല്‍ കണ്‍സള്‍ട്ടന്റുകളുടെ ഇമിഗ്രേഷന്‍ ഉപദേഷ്ടാവ് ഇനം റാസിഖ് പറഞ്ഞു. ആസന്നമായ കോഴ്‌സ് എന്റോള്‍മെന്റ് ഡെഡ്‌ലൈനുകള്‍ കാരണം വിദ്യാര്‍ത്ഥികള്‍ പലപ്പോഴും ‘നിരാശരായിരുന്നു’ എന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ”ഔദ്യോഗിക വെബ്‌സൈറ്റില്‍, അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റുകളൊന്നും ലഭ്യമല്ല. എന്നാല്‍ ഏജന്റുമാര്‍ പറയുന്നു, ‘നിങ്ങള്‍ ഞങ്ങള്‍ക്ക് പണം നല്‍കിയാല്‍ ഞാന്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് ഒന്ന് തരാം,” അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റ് ബ്രോക്കിംഗ് ദക്ഷിണേഷ്യയിലുടനീളമുള്ള വന്‍കിട ബിസിനസ്സാണെന്ന് യുകെ ആസ്ഥാനമായുള്ള ഇന്‍സ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോര്‍ ഹ്യൂമന്‍ റൈറ്റ്‌സ് ആന്‍ഡ് ബിസിനസ്സിലെ മൈഗ്രന്റ് വര്‍ക്കേഴ്‌സ് പ്രോഗ്രാമിന്റെ സൗത്ത് ഏഷ്യ കോര്‍ഡിനേറ്റര്‍ രാകേഷ് രഞ്ജന്‍ പറയുന്നു. ഏജന്റുമാര്‍ യുഎസ്, കാനഡ, യൂറോപ്പ് എന്നിവിടങ്ങളിലേക്ക് യാത്ര ചെയ്യുന്ന ആളുകള്‍ക്ക് വിഎഫ്എസ് ഗ്ലോബല്‍ അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റുകള്‍ വില്‍ക്കുന്നു.

അടുത്തിടെ ന്യൂഡല്‍ഹിയില്‍ നിന്ന് വീസയ്ക്ക് അപേക്ഷിച്ചപ്പോള്‍, തന്റെ രേഖകള്‍ ക്രമീകരിക്കാനും അപ്പോയിന്റ്മെന്റ് ബുക്ക് ചെയ്യാനും സഹായിക്കാമെന്ന് വാഗ്ദാനം ചെയ്ത ഒരു ഏജന്റ് അദ്ദേഹത്തോട് സര്‍ക്കാര്‍ ഫീസ് ഒഴികെ 500 പൗണ്ടിന് തുല്യമായ തുകയാണ് ആവശ്യപ്പെട്ടത്.

അനാവശ്യമായി പണം നല്‍കുന്ന കാര്യം തൊഴിലാളികള്‍ക്ക് പലപ്പോഴും അറിയില്ലായിരുന്നുവെന്നും ഇന്റര്‍നെറ്റ് എളുപ്പത്തില്‍ ലഭ്യമല്ലാത്തതിനാല്‍ ചിലര്‍ ഏജന്റുമാരെ ആശ്രയിക്കുന്നുണ്ടെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ”ഇതൊരു വലിയ പ്രശ്നമാണ്. ഇതെല്ലാം ആളുകള്‍ യുകെയിലേക്ക് വരാന്‍ നല്‍കുന്ന കടം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നു, ”അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

യുകെ ഉള്‍പ്പെടെ 70 സര്‍ക്കാരുകള്‍ക്കായി കോണ്‍സുലാര്‍ സേവനങ്ങള്‍ നല്‍കുന്ന വിഎഫ്എസ് ഗ്ലോബല്‍, പ്രീമിയം ഈടാക്കുന്ന അല്ലെങ്കില്‍ നിലവിലില്ലാത്ത സ്ലോട്ടുകള്‍ വിറ്റ് അപേക്ഷകരെ കബളിപ്പിക്കുന്ന ഇടനിലക്കാരെ തടയാന്‍ ശ്രമിക്കുകയാണെന്ന് പറഞ്ഞു. ബോട്ടുകളുടെ ഉപയോഗം നിരീക്ഷിക്കല്‍, അപ്പോയിന്റ്മെന്റുകള്‍ റദ്ദാക്കാനോ പുനഃക്രമീകരിക്കാനോ ഉള്ള കഴിവ് നീക്കം ചെയ്യല്‍, ബൂ റദ്ദാക്കല്‍ എന്നിവയും നടപടികളില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു.

ആദ്യം വരുന്നവര്‍ക്ക് ആദ്യം സേവനം എന്ന അടിസ്ഥാനത്തിലാണ് സൗജന്യ അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റുകള്‍ ക്രമരഹിതമായി പുറത്തിറക്കിയതെന്നും ദക്ഷിണേഷ്യയിലെ മിക്ക സ്ഥലങ്ങളിലും ലഭ്യതയില്‍ പ്രശ്‌നങ്ങളൊന്നുമില്ലെന്നും അതില്‍ പറയുന്നു.

ചില ഏജന്റുമാര്‍ ‘അത്യാഗ്രഹികളായിരുന്നു’ എന്നാല്‍ മറ്റുള്ളവര്‍ ഔദ്യോഗിക വെബ്‌സൈറ്റ് വഴി സ്ലോട്ടുകള്‍ ബുക്ക് ചെയ്യുന്നത് വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതിനാല്‍ ആവശ്യമുള്ള ഒരു യഥാര്‍ത്ഥ സേവനം മാത്രമാണ് വാഗ്ദാനം ചെയ്യുന്നതെന്ന് ഇന്ത്യയിലും പാക്കിസ്ഥാനിലും യുകെ വീസ അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റുകള്‍ വില്‍ക്കുന്ന ഒരു ഏജന്റ് പറഞ്ഞു. അപ്പോയിന്റ്‌മെന്റുകള്‍ ക്രമരഹിതമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും പലപ്പോഴും ”ഒരു മിനിറ്റ് മാത്രം ഓണ്‍ലൈനില്‍ ആയിരിക്കുകയും പിന്നീട് അവ അപ്രത്യക്ഷമാവുകയും ചെയ്യും”, അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.

2021-ല്‍, ബോര്‍ഡറുകളുടെയും ഇമിഗ്രേഷന്റെയും സ്വതന്ത്ര ചീഫ് ഇന്‍സ്‌പെക്ടര്‍ യുകെ വീസ സേവനങ്ങളുടെ ഒരു പരിശോധന വിദേശത്തുള്ള അപേക്ഷാ കേന്ദ്രങ്ങളിലെ ലഭ്യത പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ എടുത്തുകാണിച്ചു. ഒരു അപേക്ഷകന്‍ വിഎഫ്എസ് ഗ്ലോബലിന്റെ സിസ്റ്റത്തില്‍ സൗജന്യ അപ്പോയിന്റ്മെന്റ് കണ്ടെത്തുന്നത് ഒരു ലോട്ടറിയായി വിവരിക്കുകയും രാത്രിയില്‍ വിവിധ സമയങ്ങളില്‍ വെബ്‌സൈറ്റ് പരിശോധിക്കേണ്ടതുണ്ടെന്നും പറഞ്ഞു.

നിശ്ചിത സമയങ്ങളില്‍ സ്ലോട്ടുകള്‍ റിലീസ് ചെയ്യുന്നത് തട്ടിപ്പുകാരില്‍ നിന്നുള്ള ദുരുപയോഗം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുമെന്നും പരിശോധനാ റിപ്പോര്‍ട്ടില്‍ കണ്ടെത്തിയ പ്രശ്നങ്ങള്‍ കോവിഡ് -19 മൂലമുണ്ടായ കാലതാമസത്തിന് കാരണമാണെന്നും വിഎഫ്എസ് ഗ്ലോബല്‍ പറഞ്ഞു.

ദക്ഷിണേഷ്യയിലെ ‘അനധികൃത ഏജന്റുമാര്‍’ ‘വീസ അപ്പോയിന്റ്മെന്റ് ബുക്കിംഗ് പ്രക്രിയയുടെ ദുരുപയോഗം’ നേരിടാന്‍ ശക്തമായ നടപടി സ്വീകരിക്കുന്നതായി ഹോം ഓഫീസ് അറിയിച്ചു. ‘ഈ വഞ്ചനാപരമായ പെരുമാറ്റം തടയുന്നതിനും യഥാര്‍ത്ഥ വ്യക്തികള്‍ക്ക് നിയമനങ്ങള്‍ ലഭ്യമാക്കുന്നത് ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുമുള്ള നടപടികള്‍ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിന് ദാതാവുമായി ഞങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത് തുടരുകയാണ്,’ ഒരു വക്താവ് പറഞ്ഞു.